Extreme-macrofotografie houdt in dat er nog meer, nog extremer, ingezoomd wordt op een onderwerp dan bij macrofotografie. Het woord ‘extreme’ spreek je hier op z'n Engels uit. Bij extreme-macrofotografie is de beeldverhouding 1:1. Deze vorm van fotografie wordt vooral gebruikt bij het vastleggen van insecten. Het vergt veel geduld, precisie en voorzichtigheid om deze kleine beestjes te fotograferen. Je bent vaak urenlang bezig met het creëren van het portret van zo’n insect. Het draait puur om het in beeld brengen van de details. Marco Jongsma vertelt je in dit interview alles over extreme-macrofotografie.
Wie is Marco Jongsma? | Interview met Marco | Tips van Marco | De apparatuur van Marco
Marco Jongsma woont in Lemmer, Friesland. In het dagelijkse leven is hij laborant. In zijn vrije tijd fitnest hij graag. Hij gaat vaak met zijn camera op pad om de schoonheid van de natuur vast te leggen. En nog belangrijker: om ervan te genieten. “Elke dag is weer anders en dat maakt het zo mooi!”
In 2017 begint Marco met fotografie. Hij start met foodfotografie. In eerste instantie maakt hij foto's van zijn sportmaaltijden. Zijn foto's deelt hij op social media met medesporters. Hij krijgt steeds meer plezier in fotograferen. Na een tijdje vraagt hij zich af wat hij nog meer kan fotograferen naast eten.
Zijn zoektocht begint op Instagram, waar hij van hashtag naar hashtag gaat. Dankzij Instagrams algoritme verschijnen er ineens steeds meer fotografieposts op zijn tijdlijn. Zo komt hij op een dag extreme-macrofotografie tegen en is hij onder de indruk. “Dit wil ik ook! Dit vind ik mooi!” denkt hij. Hij raakt geïnspireerd door extreme-macrofotografie afkomstig uit Indonesië. “De macrobeelden die zij daar maken zijn echt geweldig!”
Sluipwesp
Marco twijfelt geen moment en stuurt verschillende mensen een berichtje. Ook mensen uit de Verenigde Staten. Zij wijzen hem op de Canon MP-E 65mm. Een lens die perfect is voor extreme-macrofotografie. Dankzij zijn vergrotingsfactor van 1-5x. “Vanaf het moment dat ik deze lens in mijn bezit had, is het allemaal begonnen.” Sindsdien heeft hij op social media een aantal macrofotografen leren kennen met wie hij nu bevriend is. “We verwisselen telkens ideeën en dagen elkaar uit. Een soort fotografiebattle met een knipoog.”
Meer weten over Marco? Neem dan een kijkje op zijn Instagram!
Huisspin
Details zijn erg belangrijk in Marco's stijl. “Ik wil de kijker zoveel mogelijk details laten zien. Details die ze nooit eerder zagen.” Sterker nog: Marco toont details die mensen niet kunnen zien met het blote oog! Zijn doel is om de kijker even de wereld om hem of haar heen te laten vergeten en te laten denken: “Wow! Wat zijn insecten toch mooie wezentjes!”
Als wij Marco vragen wat essentieel is voor een goede foto is, antwoordt hij: “Wat is een goede foto? Wat voor de een goed is, is misschien voor een ander weer helemaal niets.” Zijn advies is om foto’s te maken zoals de fotograaf die zelf in gedachte heeft. Het moet iets zijn waar diegene supertrots op kan zijn. Marco raadt beginnende macrofotografen aan om zichzelf met elke foto weer uit te dagen. “Zo worden de foto’s steeds beter en mooier. Op die manier gaan fotografen in stappen vooruit!”
De foto uit zijn portfolio met het mooiste verhaal is volgens Marco De Huisspin. Op een ochtend scrolt Marco door zijn Facebookpagina en ziet hij een post voorbijkomen van iemand die thuis last heeft van een spinnenplaag. Macro wil een van de spinnen natuurlijk vastleggen. Hij stuurt de man een bericht met de vraag of hij een van de huisspinnen kan bewaren voor hem. De man geeft aan doodsbenauwd te zijn voor de spinnen en toch besluit hij er een voor Marco te bewaren. Bij het afhalen vertelt de man dat zijn angst voor de huisspin in de tussentijd een stuk minder is geworden. Marco is erg blij met de huisspin. “Het is mijn favoriete foto!”
Marco zou graag Canon Ambassadeur willen worden op het gebied van extreme-macrofotografie. Vorig jaar heeft hij op de Canon Experience Days een aantal lezingen en workshops gegeven. Dit vond hij zo leuk dat hij hoopt het vaker te mogen doen. Verder droomt Marco zoals velen van een foto in de National Geographic Magazine en een expositie van zijn werk als extreme-macrofotograaf.
Marco krijgt de insecten die hij fotografeert vaak van een insectenverzamelaar. Ze zijn dan dus niet meer in leven. Ook vindt hij ze wel eens zelf op de vensterbank of op blaadjes in het park. Voordat Marco aan de slag kan, maakt hij de insecten schoon en stofvrij. Hiervoor gebruikt hij een vergrootglas, verschillende kwastjes en lucht. Dit proces kan soms wel tot een uur duren. “Het is niet het leukste werk, maar ik wil het onderwerp er zo mooi mogelijk uit laten zien.”
Zodra het onderwerp schoon is, gaat het de macro-opstelling in. Dit is een diffuser-tube gemaakt van een wit polypropeenvel of een witte plasticfles. Deze wordt belicht door een drietal Canon Speedlites. Na het checken van de belichting kan hij met de fotoreeks beginnen. Om zijn minuscule onderwerpen volledig haarscherp te krijgen, neemt Marco meerdere foto’s. Om dit voor elkaar te krijgen, maakt hij gebruik van een automatische macrorail. De macrorail wordt ingesteld om telkens een stukje te schuiven en een foto te nemen. Dit gebeurt totdat alle delen van het onderwerp gefotografeerd zijn.
"Niet schrikken... Ik ben gemiddeld zo’n 5 à 7 uur bezig met een foto... maar het is het waard."
Uiteindelijk voegt Marco tijdens de nabewerking de foto’s samen, dit wordt Focus Stacking genoemd. Hiervoor gebruikt hij Zerene Stacker – een specialiseerde nabewerkingsprogramma. “Photoshop laat het vaak afweten, omdat het programma het aantal beelden niet kan verwerken.” Zo’n reeks bestaat namelijk uit circa 80 à 150 beelden. Nadat alle beelden tot een foto zijn samengevoegd is het onderwerp scherp. De foto wordt nu in Lightroom geïmporteerd, waar Marco de foto naar eigen smaak aanpast. Je zou denken dat hij dan al klaar is, maar eerst opent hij de foto nog in Photoshop.
Roofvlieg
“Doordat ik werk met een vergroting, in mijn geval vaak 5:1, zijn er altijd nog wat stofdeeltjes en oneffenheden zichtbaar.” Dit werkt hij in Photoshop weg met de remove-tool. Ook de achtergrond verwijdert en vervangt hij. Door het samenvoegen van de vele beelden vindt Marco de achtergrond vaak niet meer mooi. “Ik kijk heel kritisch naar mijn eigen werk. Als ik iets niet mooi vind of voor elkaar krijg, gaat de foto weg en begin ik opnieuw.”
Extreme-macrofotografie vergt veel tijd en geduld. Als we aan Marco vragen hoe lang hij gemiddeld met een foto bezig is, lacht hij even. “Niet schrikken.. Ik ben gemiddeld zo’n 5 à 7 uur bezig met een foto. Ik ben er echt lang mee bezig, maar het is het waard. Als het dan weer lukt, dan spring ik een gat in de lucht!”
Snipvlieg
Wil je zelf ook aan de slag met extreme-macrofotografie? Dan heeft Marco nog een aantal tips voor je!
Zoals je hiervoor al hebt kunnen lezen, fotografeert Marco met Canon. Maar welke body gebruikt hij? Met welke lenzen werkt hij precies? En welke lichten gebruikt hij? Bekijk het hieronder!
Marco gebruikt de Canon EOS 6D Mark II voor zijn extreme-macrofotografie. Het belangrijkste aan deze spiegelreflex vindt hij de kwaliteit van de 26,2 megapixel full frame sensor. Aangezien hij een hogere ISO kan gebruiken zonder dat dit ruis op het beeld veroorzaakt. “In sommige situaties is het onvermijdelijk om de ISO omhoog gooien. Het is belangrijk dat de kwaliteit dan ook nog goed is.” De Live View-modus vindt hij ook erg belangrijk. “Je ziet gelijk wat je kan verwachten voordat je de foto maakt.” Marco vindt dit vooral belangrijk als hij het veld in gaat. Deze modus is voor hem dus onmisbaar.
In combinatie met de Canon EOS 6D Mark II gebruikt Marco de Canon MP-E 65mm F/2.8 Super Macro 1-5x. Dit objectief bevat een vergrotingsfactor van 1:1 tot 5:1. Dankzij het ontwerp van dit objectief worden chromatische aberraties onderdrukt die normaal bij extreme vergrotingsfactoren zichtbaar worden. Ook gebruikt hij de Canon EF 100mm F/2.8 L USM iS Macro. Dit prime-objectief beschikt over ingebouwde beeldstabilisatie. Hiermee is Marco verzekerd van stabiele en gedetailleerde beelden. Als het regent, kan hij zorgeloos op pad met dit objectief, omdat het stof- en spatwaterdicht is.
Marco bezit drie Canon Speedlite 430EX III-RT-flitsers die hij regelmatig gebruikt. Ondanks het compacte formaat zijn de flitsers zeer krachtig. Dankzij de zeer korte oplaadtijd van de flitsers is het mogelijk snel achter elkaar te flitsen. Bovendien kunnen ze nauwkeurig ingesteld worden om aan de eisen van extreme-macrofotografie te voldoen. Marco gebruikt het drietal flitsers voor het belichten van zijn macro-opstellingen. Deze diffuser-tubes maakt hij zelf van witte plasticflessen of polypropeenvellen.
Bovenaan zijn verlanglijstje staat de Canon EOS R. Deze systeemcamera biedt de mogelijkheid voor het fotograferen met een nauwkeurige scherpstelling in omstandigheden met zeer weinig licht. Dankzij de 31,7 Megapixel Full Frame Sensor gaan er geen details verloren. Bovendien bevat de EOS R een elektronische sluiter. Dit betekent dat de body minder trillingen maakt. Dit is ideaal voor Marco's werk als extreme-macrofotograaf. Daarom zou de EOS R een uitstekende toevoeging zijn aan Macro Jongsma's arsenaal.
Meer weten over Marco? Neem dan een kijkje op zijn Instagram!