Hoe sportief moet een sport- en actiefotograaf zelf zijn? Wat is de drijfveer van dit type fotograaf? We spraken Nikon-fotograaf Bram Berkien, die zichzelf een active lifestyle fotograaf noemt. Hij fotografeert niet alleen sportmomenten: ook de persoon achter de topsporter komt aan bod. In dit interview lees je meer over Brams denkwijze, ideeën, dromen en inspiratiebronnen.
Wie is Bram Berkien? | Interview | Tips | Apparatuur | Voorbeeldfoto's
Bram Berkien (32) begon met fotograferen tijdens zijn studie Werktuigbouwkunde aan de Technische Universiteit van Eindhoven. Hij leerde zichzelf de fototechnieken aan door erop uit te trekken met zijn camera. Zijn eerste opdracht was bij de lokale klimhal: hij maakte foto’s in ruil voor een gratis abonnement. Bram droomde ervan om het leven van topsporters te fotograferen.
Een week voor hij afstudeerde, kreeg hij de vraag of hij mee kon naar Tsjechië om daar de beste klimmer ter wereld te fotograferen. Na dit hoogtepunt braken maanden aan van weinig opdrachten. Toch zette Bram door. Hij groeide steeds meer als fotograaf. Dankzij zijn doorzettingsvermogen kwam hij waar hij nu is. Inmiddels prijken organisaties als PSV, Team Jumbo-Visma, adidas, Klean Kanteen, Hartstichting, Nationale Nederlanden en reisorganisatie Mountain Network op Brams cv. Op zijn blog deelt hij zijn reflecties en ervaringen op fotografiegebied. Bekijk de website van Bram Berkien.
“Ik heb een passie voor mensen met een sterke overtuiging om iets te bereiken. Sporters zijn daarvan visueel een erg aansprekend voorbeeld”
Een gespierde turner die over een bok slingert en een stoere BMX-rider die kort de camera inkijkt voor ze weer verder wil. Een marathonloopster die het uitschreeuwt van pijn en voldoening. De intens gefocuste blik van een klimmer die een moeilijk stuk passeert….
Wie het portfolio van active lifestyle fotograaf Bram Berkien bekijkt, ziet waartoe het menselijk lichaam in staat is en hoe ver iemand met toewijding kan komen.“Ik heb een passie voor mensen met een sterke overtuiging om iets te bereiken. Sporters zijn daarvan visueel een erg aansprekend voorbeeld.” Bram hoopt anderen te inspireren door deze gemotiveerde atleten te tonen aan de wereld.
Voordat Bram Berkien een fotosessie start, visualiseert hij wat er mogelijk gaat gebeuren. ”Hierdoor laat ik me tijdens het fotograferen niet verrassen bij een mooie actie. Het gaat in de sport zó snel. Veel momenten zijn er echt maar één keer.”
De fotograaf laat zich verder volledig leiden door het licht. Zijn focus op licht is belangrijk geweest in zijn ontwikkeling. Aan de hand van het licht weet hij van welke kant hij fotografeert. “Het aanwezige licht bepaalt ook de sfeer van het beeld. Wanneer ik ergens kom waar het licht goed valt, zie ik meteen duizend mogelijkheden.”
“Het gaat in de sport zó snel. Veel momenten zijn er echt maar één keer.”
Bram sportte toen hij jong was al veel: hij voetbalde, tenniste en skate. Later maakte hij lange fietstochten, bijvoorbeeld naar Santiago aan de westkust van Spanje. Zijn meest recente sportpassie is het alpinisme, waarvoor hij een brede training volgde. Hij leerde er discipline en het belang van goede voorbereiding.
Hij zegt hierover: “Door mijn eigen sportervaringen kan ik zien wat er gebeurt en welke momenten goed zijn voor de foto. Ik zie meteen of de foto het actie-hoogtepunt bevat of de emotie toont die er was.”
Praktisch gezien helpt het ook om als actiefotograaf zelf te sporten. ‘’Als ik voor reisorganisaties fotografeer, helpt het een goede conditie te hebben. Ik loop vaak voor de groep uit, maak een foto en moet dan de groep weer inhalen.”
Los van sport is het volgens Bram voor elke fotograaf handig om een goede conditie te hebben. “Elke fotograaf draagt een zware tas en camera. Ik ga zelf ook erg veel door mijn knieën om een mooi laag perspectief te krijgen waardoor de sporters net iets imposanter lijken. Dit komt in de praktijk neer op vele malen per dag squatten.”
Bram wil in beeld brengen wíe het precies is die zich zo vol overtuiging op een bepaalde uitdaging stort. Hij wil tonen hoe iemand traint en hoe iemand er buiten de wedstrijd uit ziet. “Juist doordat ik het karakter uitdiep, is het voor de kijker mogelijk om de atleet te waarderen om de juiste redenen. Je wordt fan van de échte persoon achter de topsporter.’’
Volgens de sportfotograaf is het belangrijk om respect te hebben voor de belangen van de atleet. “Hij of zij moet zichzelf kunnen zijn. De atleet moet geen gekke capriolen uithalen voor mijn foto’s. Mijn ergste nachtmerrie is dat een atleet zich blesseert omdat ik een bepaalde foto wilde schieten.”
“Juist doordat ik het karakter uitdiep, is het voor de kijker mogelijk om de atleet te waarderen om de juiste redenen”
Heeft de actiefotograaf zelf helden? “Ik las wel eens dat heldhaftigheid niet het niet hebben van angst is, maar ondanks je angst of twijfel toch doen wat je wilt of moet doen. Volgens die definitie kun je vele mensen als held zien, juist ook buiten de sport.”
Volgens Bram is het binnen zijn beroep belangrijk om geen fan te zijn van de sporters die hij fotografeert. “Ik ben niet echt star-struck als ik een bekende sporter ontmoet en fotografeer. Ik heb veel respect voor hen, maar uiteindelijk zijn het gewoon mensen. Juist door normaal met ze om te gaan zal een sporter je eerder accepteren en zich op zijn gemak voelen om zichzelf te zijn, wat precies de versie van ze is die ik wil fotograferen.”
In eerdere interviews vertelde Bram steevast dat het zijn droom is om Messi een week lang te volgen voor Nike. Nu zou hij die droom breder formuleren. Hij wil blijven laten zien wat voor personen de beste sporters ter wereld zijn en wat ze daarvoor moeten doen. “In die zin is mijn werk voor Jumbo-Visma wielerteam fantastisch. Daar laat ik precies dat zien wat ik graag wil tonen aan de wereld."
Bram geeft aan zelf altijd gestuurd te hebben welke kant hij op ging met zijn fotografie. "Als ik er over nadenk heb ik al mijn leukste opdrachtgevers zelf benaderd. Daarmee wil ik niet zeggen dat ik nu zo goed ben in het vinden van nieuwe opdrachtgevers, maar eerder dat je zelf de architect moet zijn van waar je heen gaat in plaats van afwachten wat er toevallig op je pad komt.”
“Je moet zelf de architect zijn van waar je heen gaat in plaats van afwachten wat er toevallig op je pad komt”
Wilt je zelf aan de slag met sport- en actiefotografie? Bram helpt je graag op weg middels onderstaande tips:
Bram schiet vanaf het prille begin als fotograaf met Nikon. Hij begon met een D60. Daarna werkte hij met een D90. Vervolgens met een D700. ''Die heeft het heel lang volgehouden.'' Daarna met een D800, een D750 en tot slot met een D850 en D750. “Beide camera's liggen goed in de hand. Ik vind ze ideaal voor lange draaidagen of voor shoots waarbij ik me veel moet verplaatsen. De D850 heeft geen opklapflitser. Je kunt alleen kiezen tussen de A-, S-, M- en P-stand. Dat vind ik prettig werken. Daarnaast kunnen deze camera's tegen een stootje. Dat is wel handig voor mij: ik werk veel in de natuur en kan mijn apparatuur niet altijd netjes wegleggen."
De fotograaf werkt het liefst met primes. "Als het beeld niet goed is, moet je een stukje lopen. Het dwingt me om van tevoren na te denken over hoe je het onderwerp in beeld brengt. Deze objectieven gebruik ik het liefst: een 35mm en 50mm, plus een 70-200. Die laatstgenoemde stelt me vooral in staat om gebruik te maken van compressie, voor het zoombereik heb ik hem ik niet nodig omdat ik niet superveel bij wedstrijden fotografeer waar je niet dicht bij de actie kunt komen. Primes stellen me juist in staat om lekker mobiel te zijn en dwingen me om dichtbij te komen.”
De Nikon D750 is een FX formaat-camera voor zowel fotografie als videografie. De 24,3 megapixel CMOS-sensor en een EXPEED 4 beeldprocessor zorgt voor hoge resolutie-beelden met vloeiende kleurgradaties en lage ruis. De spiegelreflexcamera heeft een ISO-gevoeligheid van maximaal 51.200 en een continu snelheid van maximaal 6,5 fps.
De Nikon D750 heeft verder een 51-punts AF-systeem met 15 crosstype-punten. Het kan worden geconfigureerd tot een single focusing point in de Group Area AF, wat zorgt voor een grotere object herkenning. Het 3D Color Matrix Metering II systeem en de 91000-pixel RGB-sensor bieden een nauwkeurige lichtmeting. Dit maakt de Nikon D750 geschikt voor een breed scala aan onderwerpen en lichtomstandigheden. Zo ook voor sport- en actiefotografie.
De Nikon D850 is een krachtige full frame spiegelreflexcamera die de perfecte combinatie van resolutie, snelheid en lichtgevoeligheid biedt. De 45.7 megapixel back-illuminated CMOS sensor met EXPEED 5 beeldprocessor zorgt voor een exeptionele scherpte en een uitzonderlijk dynamisch bereik (van 64 tot 25.600). Zo fotografeer je probleemloos in alle lichtomstandigheden.
De Nikon D850 is uitgerust met een geavanceerde 153-punts autofocussysteem. Hiermee leg je elk onderwerp en elke beweging moeiteloos vast, zowel bij sportwedstrijd als bij een galapremière. Verder levert de D850 hoge resolutie videomateriaal (met 4k UHD kwaliteit). Hierbij wordt de volledige sensorbreedte benut. Zo creëer je video's met een prachtige filmische look. Dankzij de kantelbare lcd-scherm maak je eenvoudig beelden vanuit verschillende invalshoeken. Kortom: de Nikon D850 is perfect voor het vastleggen van sport- en actiemomenten.
