Wie is Marsel? | Interview | What's in the bag? | Voorbeeldfoto's
Marsel van Oosten is Wildlife Photographer of the Year. Fotografie was aanvankelijk een hobby voor hem, naast zijn baan als Art Director in de reclamewereld.
Marsel las alles over fotografie en maakte foto's van verschillende onderwerpen. Na een reis door Tanzania wist hij: natuurfotografie is het voor mij! Marsel deed mee aan gerenommeerde, internationale fotowedstrijden en was vrij snel succesvol.
De eerste publicatie in de internationale National Geographic zorgde voor naamsbekendheid. Van Oosten genoot zo van zijn fotografie-activiteiten dat hij hiermee verder wilde. Zo werd hij fulltime natuurfotograaf.
"Het is een eer om Wildlife Photographer of the Year te zijn, het is de Oscar van de natuurfotografie"
"Het is de Oscar van de natuurfotografie. Ik was er enorm blij mee!" Alles kwam na het winnen van die prijs in een stroomversnelling en ik ben er nog steeds niet van bijgekomen. Over een paar weken wordt de nieuwe Wildlife Photographer of the Year bekend gemaakt, dus tot die tijd heb ik de titel nog in mijn bezit. Het is een enorme eer waar ik nog steeds heel trots op ben. Vooral omdat ik de prijs heb gekregen voor een foto van Gouden Stompneusapen, een diersoort waar vrijwel niemand ooit van gehoord had, en die bovendien met uitsterven bedreigd wordt.
Natuurbescherming start met bewustmaking, en dit was de perfecte manier daarvoor. Ik hoop dat, nu de soort meer bekend is en er meer aandacht voor is, het nu makkelijker zal worden om deze apen te beschermen."
"Aan vrijwel al mijn foto’s gaat veel denkwerk vooraf. Ook in dit geval had ik thuis in Nederland al bedacht hoe ik de foto’s zou gaan nemen, hoe ze eruit zouden moeten zien. Ik heb een lichte allergie voor visuele rommel, dus een bos is geen ideale plek voor mij - teveel meuk.
De laatste jaren probeer ik mijzelf te dwingen juist dit soort plekken op te zoeken, en dat werkt heel goed. In dit geval ging ik op zoek naar een manier om meer controle te krijgen over het landschap, en vond die door gebruik te maken van mijn eigen licht. Bijkomend voordeel is dat je op die manier veel creatiever kunt zijn omdat je controle hebt over het licht - zowel de richting als de intensiteit en de kleur."
"Op de kunstacademie ben ik voor het eerst in aanraking gekomen met de schilderkunst van Friedrich. In zijn werk plaatst hij kleine menselijke elementen in grootste landschappen die zich lijken te verwonderen over de natuur. Ik ben ooit begonnen om dat zelf ook te doen in mijn fotografie, zowel met mensen als met dieren.
In die tijd probeerden alle landschapsfotografen menselijke aanwezigheid te vermijden als ebola, maar als je nu op Instagram kijkt dan krioelt het ervan. Begrijpelijk, want een foto krijgt er vaak meer schaal door en het wordt voor de kijker makkelijker je ermee te identificeren."
"Ik hou van orde. In mijn hoofd, in mijn huis, en in mijn foto’s. Na de nodige zelf-analyse ben ik erachter gekomen dat vrijwel alles wat ik leuk vind om te doen te maken heeft met ordenen. Grafische vormgeving, typografie, drummen, death metal, fotografie. Het startpunt is in alle gevallen chaos, en daar kun je zelf, op verschillende manieren, orde in aanbrengen. Mijn werkplek en ons huis zien eruit als veel van mijn foto’s: clean, grafisch, geen afleiding.
We hebben geen planten in ons huis en geen zichtbare boeken. Verder ben ik licht geobsedeerd door details - ook dat heeft weer met voornoemde activiteiten te maken. Mijn opa was klokkenmaker, daar zal ik het wel van hebben."
"Op de kunstacademie leerden we dat er in de kunst geen wetten of regels zijn. Alles kan en je bent als kunstenaar geen verantwoording schuldig aan de kijker over je werk.
Ik vind dat geweldig en ben hartstochtelijk aanhanger van die gedachte. Alles draaide om oorspronkelijkheid. Later, in de reclame, was dat niet veel anders - een origineel concept was het allerbelangrijkste. De grootste doodzonde voor een art director was om een idee te bedenken dat al eens eerder bedacht was.
"Ik word blij van foto’s die het resultaat zijn van een eigen artistieke inbreng"
Met die firmware in mijn hoofd begon ik aan mijn carriere als natuurfotograaf, en al snel kwam ik erachter dat de realiteit daar tegengesteld was - zeer behoudzuchtig, een miljoenmiljard regeltjes, en iedereen deed elkaar na. Ik had veel moeite daar aan te wennen en dat is nog altijd niet gelukt.
Als ik naar mijn eigen werk kijk, dan maak ik ook duidelijk een onderscheid tussen foto’s die iedereen had kunnen nemen, en foto’s die het resultaat zijn van mijn eigen artistieke inbreng - dat zijn uiteindelijk altijd de enige foto’s waar ik echt blij van word.
Mijn vakgebied is erg conservatief en geobsedeerd door ‘de waarheid’. Er wordt eindeloos gediscussieerd over wat er allemaal wel en niet geoorloofd is. Die mentaliteit is een rem op de creatieve ontwikkeling van de natuurfotografie, en dat is jammer."
"Mijn foto’s zijn mijn persoonlijke, artistieke interpretatie van de natuurlijke wereld om mij heen. Ik beoog geen natuurgetrouwe kopieën te maken van de natuur. Omdat ik een zeer uitgesproken beeldtaal heb geformuleerd voor mijzelf, is het voor de kenner niet heel moeilijk om mijn werk te herkennen.
Verder doe ik vooral waar ik zelf blij van word en probeer de verleiding te weerstaan om mee te liften op visuele hypes zoals die te vinden zijn op Social Media."
"Er zijn altijd risico’s - zowel met bepaalde bestemmingen als met de onderwerpen die ik fotografeer. Ik heb in Algerije, Libië, Tsjaad, Nigeria, en Iran gefotografeerd. Dat zijn instabiele landen met gevaarlijke regio’s, maar daar kun je uit de buurt blijven.
Bij wilde dieren moet je altijd rekening houden met een plotselinge aanval. Ik neem nooit onnodige risico’s, ter bescherming van mijzelf en de dieren, maar het gaat wel eens mis.
In de loop der jaren ben ik aangevallen door leeuwen, neushoorns, olifanten, tijgers. In alle gevallen bleef het zonder gevolgen voor beide partijen. Als ik weet of zie dat een dier niet gesteld is op mijn aanwezigheid, dan ga ik weg."
"Nabewerking is voor een fotograaf wat kruiden en specerijen zijn voor een chefkok. Het is een belangrijk, onmisbaar onderdeel van het totale fotografische proces. Alles staat of valt bij een goede basis, dus de foto moet op zichzelf al helemaal kloppen. In nabewerking benadruk ik bepaalde elementen of probeer ik ze juist minder belangrijk te maken.
Ik vind natuurfotografie een kunstvorm. In de kunst zijn geen wetten of regels dus wat mij betreft mag iedereen helemaal los gaan op z’n foto’s. Zelf probeer ik alles altijd natuurlijk te houden, maar dat is mijn persoonlijke keuze.
Het enige waar ik naar kijk is het eindresultaat. De weg ernaartoe boeit me niet zo. Als ik in een restaurant ga eten, beoordeel ik ook het gerecht. Niet hoe het tot stand gekomen is. Daarin verschil ik ernstig van mening met veel van mijn collega’s. De enige kanttekening die ik wil maken is dat het welzijn van het dier altijd bovenaan dient te staan."
"Ik heb een bucketlist met bestemmingen en onderwerpen. Die probeer ik voor het einde van mijn aardse bestaan af te werken."
"Analyseer het werk van fotografen die je bewondert, probeer onder woorden te brengen waarom hun werk je zo aanspreekt, en gebruik die kennis om je eigen voorkeuren beter te leren begrijpen om zo uiteindelijk je eigen beeldtaal te ontwikkelen.
Trek eropuit, neem veel foto’s, en probeer van alles: those who try the absurd will achieve the impossible. Doe mee aan wedstrijden om te kijken hoe je ervoor staat, sluit je aan bij een cameraclub, deel je foto’s op social media om te kijken hoe erop wordt gereageerd, en wees niet te snel tevreden.
Het allerbelangrijkste: zorg ervoor dat je plezier hebt in het fotograferen. Dan is het ook heel eenvoudig om er veel tijd en moeite in te steken voor het beste resultaat.''
"Those who try the absurd will achieve the impossible!"
"Aan het begin van mijn fotografiecarrière, in 2006, had ik al door dat er met puur natuurfotografie niet veel geld te verdienen was, gezien de krimpende budgetten van de gedrukte media en de opkomst van microstock.
Na een brainstorm op Texel besloten mijn vrouw en ik samen om internationale natuurfotografiereizen te gaan organiseren. Kleine, internationale groepen van alle ervaringsniveaus nemen we mee naar bijzonder plekken over de hele wereld om ze daar te leren hoe je een betere fotograaf wordt. Een overzicht van al onze reizen vind je op onze website.
In die tijd was er slechts een handjevol fotografen die dit deden, dus veel concurrentie was er niet. We groeiden snel, en inmiddels doen we zo’n 10 reizen per jaar. Dat betekent dat we ongeveer 8-9 maanden per jaar op reis zijn. We doen vrij veel reizen in zuidelijk Afrika en zijn nog slechts sporadisch in Nederland, dus het leek ons eigenlijk veel zinniger - en leuker - om in Zuid-Afrika te gaan wonen. We hebben er een huis gebouwd en wonen daar nu sinds begin van dit jaar.
Als we een bestemming niet leuk meer vinden, ook al is het vanuit een zakelijk oogpunt een hele goede, dan stoppen we ermee. We hebben voor dit leven gekozen vanwege de lifestyle, en niet voor het geld - dan hadden we beter in de reclame kunnen blijven werken."
"Zeker. Om dat gevoel te behouden, doe ik niet veel werk in opdracht. Dat heb ik namelijk 15 jaar lang in de reclame gedaan, en daar was ik uiteindelijk helemaal klaar mee.
Ik vond het heel frustrerend om mijn keuzes steeds te moeten verantwoorden aan mijn opdrachtgever, die bovendien mijn keuzes kon afkeuren. Ik ben nu mijn eigen opdrachtgever en dat bevalt me veel beter. Maar er zijn altijd uitzonderingen.
Een paar jaar geleden werd ik benaderd door Nikon Japan met de vraag of ik voor hun een timelapse wilde maken met een prototype van de Nikon D850, en dat was een opdracht die precies in mijn straatje paste. Vooral omdat ze mij alle creatieve vrijheid gaven om te maken wat ik zelf goed vond. Dan wordt het interessant en spannend.
De campagne voor de D850 was een wereldwijd succes, en een jaar later belden ze weer - dit keer voor de eerste mirrorless van Nikon, de Z7. Nikon is een fantastisch merk waar ik al sinds 1986 mee fotografeer. Daarnaast is Nikon voor mij de ideale opdrachtgever."
"Ik doe niet veel werk in opdracht om het gevoel van vrijheid te behouden"
Bekijk hier de apparatuur die Marsel van Oosten gebruikt bij het maken van zijn Wildlife-beelden:
Benieuwd naar het werk van Marsel van Oosten? Bekijk hieronder een greep uit zijn werk.
Wil je meer weten over dieren, dierenfotografie en National Geographic? Ga dan naar de gevarieerde, informatieve en kleurrijke Animal Pictures and Facts-pagina van National Geographic.
Surf naar de National Geographic Junior-pagina's waarop je foto- en diereninformatie vindt voor kinderen of leer van de tips- en de praktische how to-pagina's (Wildlife, huisdierenfotografie, macro).
