Voordat je aan de slag gaat met portretfotografie moet je natuurlijk je camera goed instellen. Het is verstandig om de sluitertijd kort in te stellen, mensen kunnen immers bewegen waardoor bewegingsonscherpte kan ontstaan. Stel daarnaast de ISO-waarde niet te hoog in, om zo ruis in de foto te voorkomen. Als je begint met shooten, kun je het beste scherpstellen op de ogen. Camera ingesteld? Dan kun je aan de slag!

Het is belangrijk om goed kennis te maken met je model. Als je elkaar een beetje kent, voelen jullie je beiden meer op je gemak. Het is daarom ook belangrijk om als fotograaf met je model te blijven praten. Op die manier kun je ook goed communiceren over bepaalde poses of blikken van het model, en bijsturen als dat nodig is. Geef je model ook regelmatig complimenten, dat geeft zelfvertrouwen en dat zul je terugzien op het beeld.

Voor een portretfoto is het gebruikelijk om op ooghoogte van je model te fotograferen, dit zorgt namelijk voor een connectie met degene die het beeld bekijkt. Wil je eens wat anders proberen? Speel dan met perspectief. Plaats bijvoorbeeld je camera dichter bij de grond als je jouw model imposanter wilt vastleggen of langer wilt laten lijken. Je kunt iemand ook van boven vastleggen. Dit kan erg tof zijn als je bijvoorbeeld op een uitkijkpunt staat.

Voor portretfotografie wordt vaak een primelens van 50mm of 90mm gebruikt, maar je kunt ook kiezen voor een groothoeklens. De vervorming van een groothoeklens zorgt ervoor dat delen van het gezicht of lichaam vergroot worden. Bovendien kun je op deze manier meer van de omgeving laten zien. Groothoeklenzen komen ook goed van pas wanneer je het hele lichaam van jouw model in beeld wilt brengen, omdat je bijvoorbeeld de kleding wilt laten zien.

Bij portretfotografie kijkt het model vaak in de camera, maar dat is niet altijd nodig. Om een dramatisch effect te creëren, kun je het model iets buiten het beeld laten kijken. Hierdoor vraagt de kijker zich af waar het model mee bezig is. Wanneer je meerdere personen vastlegt, hoeven ze ook niet allemaal de camera in te laten kijken. Door modellen elkaar aan te laten kijken (of juist niet), kun je de relatie tussen de personen uitbeelden.

De compositie van een portretfoto is zeer belangrijk. Kijkt iemand recht in de camera of juist niet? Wat zegt de lichaamstaal? Door je model anders neer te zetten, kun je somberheid uitdrukken of het zo laten lijken dat het model zich van de wereld afsluit. Je kunt je model ook een hand uit laten steken richting de camera, zodat er interactie ontstaat tussen de kijker en het model.

Licht is erg belangrijk bij portretfotografie. Je kunt gebruik maken van verschillende vormen van licht, zoals daglicht, flitslicht en continulicht. Over het algemeen is daglicht het beste licht, omdat het vrij sterk is en continu verlicht. Maar het kan natuurlijk ook bewolkt zijn, dan kun je een reflectiescherm gebruiken om het licht optimaal te gebruiken. Wanneer je ’s avonds of in een donkere ruimte fotografeert, kun je ook een continulamp gebruiken, die vervangt dan eigenlijk het daglicht. Het voordeel van continulicht is dat je precies het effect van het licht ziet, zonder een foto te maken. Je kunt ook een paraplu of softbox gebruiken om het licht diffuus te maken. Ten slotte kun je ook kiezen voor flitslicht. Dit is enorm krachtig, maar wel heel snel. Je kunt van tevoren soms minder goed inschatten wat het effect van het licht is.

Contrast speelt een belangrijke rol in het creëren van een originele portretfoto. Het meest gebruikelijke is een visueel contrast met bijvoorbeeld licht óf kleur. Contrasten kunnen ook gevormd worden door sociale of maatschappelijke kwesties. Je kunt bijvoorbeeld twee onderwerpen naast elkaar zetten om een contrast te creëren, zoals bijvoorbeeld arm en rijk, jong en oud of oorlog en vrede. Dit contrast kan de kijker aan het denken zetten, waardoor het beeld een unieke boodschap kan bevatten.

Mysterie kan een portretfoto erg interessant maken. De kijker moet hierdoor net wat langer naar de foto kijken. Een silhouet is een leuke manier om mysterie te creëren, maar ook een bewust onscherpe foto kan mysterie met zich meebrengen. Je kunt er ook voor kiezen om alleen een kenmerkende look of lichaamsdeel in beeld te brengen, bijvoorbeeld met een silhouet.

Portretfotografie hoeft niet altijd statisch te zijn. Beweging kan een portretfoto juist interessant maken en bovendien vertelt het vaak ook meer over het model. Je kunt beweging op je portretfoto krijgen door bijvoorbeeld een foto te maken met een rijdend voertuig of lopende mensen op de achtergrond, maar je kunt er ook voor kiezen om je model te laten bewegen. Speel eens met de sluitertijd en laat beweging toe in je portretfotografie.